Merhaba arkadaşlar
Her yazılımcının korkulu rüyası olan test uzmanı arkadaşlarımdan biri olan Bill bir hata kaydı açmış ve demiş ki şu şu sayfada ki listelenen verilerin sıralamaları yanlış ters olması lazım demiş. Bende ufak bir araştırma sonucu bir metod oluşturarak bu problemi çözdüm ve pratik bir bilgi olması açısından sizlerle paylaşmak istedim.
İşte o kodlar 🙂
[codebox 1]
Bilgiyle Kalın
M.Zeki OSMANCIK
Merhaba arkadaşlar
Bu yazımda sizlerle OOP yazarken dikkat etmemiz gereken OOP yi gerçek anlamıyla programlarımıza veya web sitelerimize uygulama aşamasında nelere dikkat etmeliyiz bu konyu işleyen SOLID OOP Prensipleri ile ilgili küçük bir bilgilendirme yapacağım
OOP yi herkes bilir az çok anlatır veya basit yöntemlerle uygular yada uyguladığını sanar. Halbuki OOP programlama yaparken bir takım prensipler uygulanmalıdır. Bu prensiplerin baş harflerinden oluşan bir keyword var elimizde. SOLID…
Solid 5 ayrı prensibin birleşmiş halidir ve OOP yaparken uygulamamız gereken kurallardan bahsederler. Hadi bakalım bu akrostiş şiir tadındaki prensipler neymiş görelim:
1- Single Responsibility Principle
2- Open/Closed Principle
3- Liskov’s Substitution Principle
4- Interface Sergregation Principle
5- Dependency Inversion Principle
İlk madde ile başlayalım küçük açıklamalar yapmaya.
1. Single Responsibility Principle : Bu prensibe göre bir metot, sınıf,nesne vb. yapıların yanlızca bir tane görevi olur. Bir metot, sınıf,nesne vb. değiştirmek için yanlızca bir sebebimiz olmalıdır. Birden fazla nedenimiz varsa bir yanlışlık var ve bu prensibe uymuyoruz anlamına gelir. Amaç her metot, sınıf,nesne vb. yapıya tek bir görev tek bir sorumluluk yüklemektir.
2. Open/Closed Principle : Yazmış olduğunuz metot, sınıf,nesne vb. yapılar geliştirmeye açık ancak değiştirmeye kapalı olmalıdır. Bu ne demektir peki: yazmış olduğunuz kod asla değiştirilmemelidir yanlızca üzerine eklemeler yapılmalıdır. Kodlarımızı yazarken bu şekilde dizayn etmeliyiz.
3. Liskov’s Substutions Principle : Bu prensibe göre alt sınıflardan elde ettiğiniz bir nesne ile üst sınıftan elde edilen nesne yer değiştirirse bu değişim kesinlikle ve kesinlikle aynı davranışa sahip olmalıdır. Yani örnekleyecek olursak OOP anlatırken hep bahsettiğimiz bir örnek olan CANLI sınıfımız olsun ve bu CANLI adındaki sınıfımız INSAN ve HAVYAN adlı iki sınıfa kalıtım vermiş olsun. Bu prensipte anlatılmaya çalışılan şey eğer ben bir işlemde CANLI sınıfını kullanıyorsam ve işlemlerim başarılı oluyorsa INSAN veya HAYVAN sınıfından aldığım örnekler ilede aynı işlemleri başarılı olarak gerçekleştirebilmeliyim içersinde bunu engelleyecek başka metot, sınıf,nesne vb. yapılar bulunmamalı demek istiyor.
4. Interface Sergregation Principle : Prensip olarak aynı özelliklere sahip olan sınıfları tek bir interface de toplamak sonradan o sınıfların hepsinde kesin olarak kullanılmayacak olan başka metot, sınıf,nesne vb. yapıları bu interface içersine eklemek doğru değildir. Ilk başta belki bir çözüm olabilir ama prensip olarak yanlıştır. Çözüm ise interface ‘leri parçalamaktır. Kesin olarak kullanılacak olan ortak metot, sınıf,nesne vb. yapıları ayrı ayrı interface ler içersinde toplayarak sınıflara implement etmektir.
5. Dependency Inversion Principle : Somut sınıflara olan bağımlılığı soyut sınıflar veya interface ler ile ortadan kaldırmaktır. Yani bir servis sınıfımız var ve bu servis sınıfı DB işlemleri ile ilgili işlemler gerçekleştiriyor. Başka bir A sınıfı üzerinden bu Servis sınıfına bağ kurup işlemlerimizi gerçekleştirirken ürettiğimiz A sınıfımız içersinde servis sınıfının bir çok örneği alınacak ve bir çok yerde kullanılabilecek ve kodlarımızı değiştirirken bağlı olan kısımlarda değişecek yada servis sınıfında yapılan bir değişiklik bizim servisi kullanan A sınıfımızdada değişikliklere sebep olacak . Amaç bu bağımlılığı ortadan kaldırmak ve daha güzel bir kod ortamı sağlamak.
Bu prensiplerde kod yazmak zorunlu olarak yapmanız gereken bir şey değil ama bu şekilde yazmanın tek bir amacı var daha az hata daha güzel kodlar 😀
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar
Konumuz Design Pattern 🙂 Biliyorum bir çok kişi bu konu hakkında birşeyler yazmıştır ancak birde ben yazayım dedim. Benim blogumda neden design pattern yok ben neden yazmıyorum dedim 🙂 ve işte Design Pattern…
Design Pattern genel olarak yazılım tasarımı sürecinde sürekli karşılaşılan problemlere çözümler üreten hazır kalıplardır. İstenilen herhangi bir yere yerleştirildiğinde çalışan hazır tasarımlar değildirler. İşin aslı problemler için bulunan çözümlere yapılan açıklamalardır
OOP(Object Oriented Programming) prensipleri doğrultusunda oluşturulan sınıfların başka sınıflara bağımlılığının en aza indirgenmesi beklenir. Bu durum esnek bir yapıyı beraberinde getirir ve yazılımın kalitesi artar. İleride gerekecek geliştirmelere daha müsait bir yapı sağlamış olur. Bu yapı, yazılımcıya ve o yazılımcıdan sonra gelecek yazılımcıya zamandan ve iş gücünden ciddi manada tasarruf sağlar.
Tasarım şablonları aşağıda yer alan ortak özelliklere sahiptir:
Tasarım şablonları değişik kategorilere ayrılır. Bunlar:
Oluşturucular
Yapısal
Davranışsal
Bu desenlerin yanlızca çok çok basit açıklaması. Yukarda saydığım desenleri tek tek açıklamayı planlıyorum 🙂 Zaman buldukça yazıyor olacağım. Sizlerde beni bekliyor olun 😀
Bilgiyle Kalın 😉
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar
HttpCookie yapısından önce çok temel bilgi olarak Cookie nedir ondan bahsedelim 🙂
Cookie Nedir?
Bir web sayfası sunucusunun sizin bilgisayarınızın hard diskine yerleştirdiği ufak bir text dosyasıdır. Yani, o web sitesinin bir sonraki ziyarette sizi tanıması için geçerli bir bilgidir. Bu text dosyası bir komut dosyası olmadığı gibi, virüs de değildir. Size özel bir tanımlamadır ve sadece bu kodu tanımlayan web sunucusu tarafından okunabilir.Cookie’nin amacı; sizin o siteyi yeniden ziyaret ettiğinizi web sunucuya bildirmekten ibarettir.
HttpCookie Nedir?
Asp.Net ile yaptığımız sitelerimizde Cookie oluşturmak için kullandığımız bir class tır. Cookie nin yönetimini HttpRequest ve HttpResponse class ile gerçekleştirilir.
HttpCookie yi oluşturmak için
HttpCookie MyCookie = new HttpCookie("Cerezim");
Instance alındıktan sonra içersindeki property leride şu şekilde kısaca açıklayabiliriz.
Domain: Cookie nin etki alanını ayarlamak için kullanılır.
Expires: Cookie nin geçerlilik süresini ayarlamak için kullanılır DateTime tipinde değer alır.
HasKeys: Cookie içersinde alt anahtarlar olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
HttpOnly: Cookie ye client tarafından javascript kodları tarafından ulaşılabilir olmasını sağlayan bir property dir.
Item: HttpCookie.Values özelliği için bir kısayoldur. Bu özellik Active Server Pages (ASP) nin önceki sürümleriyle uyumluluk sağlamak için kullanılır.
Name: Cookie ye bir isim verir veya cookie ismini okuyabilidiğimiz property.
Path: Cookie nin sanal adresini atayıp okuyabildiğimiz property
Secure:SSL uzerinden kullanilacak olan cookie ler ile ilgili guvenlik degerlerinin atandigi property dir.HTTPS uzerinden kullanilabilir
Value:Cookie içersine yerleştirilecek olan değeri atamak için kullanılır.
Values: Cookie içersine birden fazla değer atayabilmek için kullanılır.
Cookie tanımlayabilmek için HttpCookie sınıfından bir örnek alıp şu şekilde kullanabiliriz.
HttpCookie MyCookie = new HttpCookie("Cerezim");
MyCookie = Request.Cookies.Get("Cerezim");
if(MyCookie!=null)
{
Response.Write(MyCookie.Value);
}
Simdilik bu kadar daha sonraki yazilarda ayrintili sekilde nasil cookie tanimlayip kullanabiliriz ornek proje ile destekleyip gosterecegim.
Umarim yararli olur
Bilgiyle Kalin
M.Zeki OSMANCIK
Merhaba arkadaşlar
Bu kez sizlere şifreleme yöntemi olan 3DES(Triple Data Encryption Algorithm diye geçer ancak DES kısaltması Data Encryption Standard dan gelmektedir.) şifreleme yönteminin kodlarını vermek istiyorum belki bu yazıya daha sonra ayrıntılı şekilde bunun ne olduğu ile ilgilide birşeyler ekleyebilirim. 🙂 PHP ve C# için kodları aşağıda sizlerle paylaşıyorum
PHP
function encrypt($string) {
//Key
$key = "xxxxxxxx";
//Encryption
$cipher_alg = MCRYPT_TRIPLEDES;
$iv = mcrypt_create_iv(mcrypt_get_iv_size($cipher_alg,MCRYPT_MODE_ECB), MCRYPT_RAND);
$encrypted_string = mcrypt_encrypt($cipher_alg, $key, $string, MCRYPT_MODE_ECB, $iv);
return base64_encode($encrypted_string);
return $encrypted_string;
}
function decrypt($string) {
$string = base64_decode($string);
//key
$key = "xxxxxxxx";
$cipher_alg = MCRYPT_TRIPLEDES;
$iv = mcrypt_create_iv(mcrypt_get_iv_size($cipher_alg,MCRYPT_MODE_ECB), MCRYPT_RAND);
$decrypted_string = mcrypt_decrypt($cipher_alg, $key, $string, MCRYPT_MODE_ECB, $iv);
return trim($decrypted_string);
}
C# encryption:
using System;
using System.Security.Cryptography;
using System.Text;
public class Crypto3DES
{
public Crypto3DES()
{
}
private System.Text.Encoding encoding;
public string Key
{
get
{
return "xxxxxxxx";
}
}
public System.Text.Encoding Encoding
{
get
{
if( encoding == null )
{
encoding = System.Text.Encoding.UTF8;
}
return encoding;
}
set
{
encoding = value;
}
}
public string Encrypt3DES( string strString )
{
DESCryptoServiceProvider DES = new DESCryptoServiceProvider();
DES.Key = Encoding.GetBytes( this.Key );
DES.Mode = CipherMode.ECB;
DES.Padding = PaddingMode.Zeros;
ICryptoTransform DESEncrypt = DES.CreateEncryptor();
byte[] Buffer = encoding.GetBytes(strString);
return Convert.ToBase64String(DESEncrypt.TransformFinalBlock(Buffer, 0, Buffer.Length));
}
public string Decrypt3DES( string strString )
{
DESCryptoServiceProvider DES = new DESCryptoServiceProvider ();
DES.Key = Encoding.UTF8.GetBytes( this.Key );
DES.Mode = CipherMode.ECB;
DES.Padding = PaddingMode.Zeros;
ICryptoTransform DESDecrypt = DES.CreateDecryptor();
byte[] Buffer = Convert.FromBase64String(strString);
return UTF8Encoding.UTF8.GetString( DESDecrypt.TransformFinalBlock(Buffer, 0, Buffer.Length) );
}
}
Umarım Yararlı Olur
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar
ASP.Net türkçe karakter sorunu ile ilgili küçük bir bilgi vermek isterim 🙂 Eğer asp.net sayfanızda türkçe karakter sorunu yaşıyorsanız Aşağıdaki kodu “webconfig” sayfanızdaki “<system.web>” tagı altına yapıştırmanız yeterli olacaktır… 😉
Bilgiyle Kalın 😉
M.Zeki Osmancık
Facebook için bir masaüstü, mobil, web veya windows 8 projesi geliştirmek isteyenler toplaşın bakalım buraya 🙂
Facebook için .Net SDK si yayınlandı. Nasıl bir uygulamayı facebook ile entegre ederim bu SDK yi nasıl kullanırım diyenler için paylaşıyoruz 🙂
Kolay gelsin…
Facebook SDK yı indirin öğrenin 🙂
Merhaba arkadaşlar
Bir önceki yazıda WCF servisin ne olduğu ile alakalı bilgi vermiştim şimdi ise yazdığımız bir servisin IIS üzerinde nasıl yayınlanacağı üzerinde duralım. Öncelikle yayın yapacağımız server üzerinde IIS yüklü olması gerekmekte. IIS üzerinden bazı ayarlar yapacağız ve dosyalarımızı yerleştirip yayına başlayacağız.
Dosyalar demişken WCF Service projesini yazıp tamamladıktan sonra projeyi Publish etmemiz gerekiyor. Publish işlemi servisi yayına hazırlamak anlamına geliyor ve yapmasıda çok basit sadece projeniz üzerinde sağ click sonra publish seçmeniz yeterli.
Şimdi server üzerinde IIS Yöneticisini açıyoruz.
Daha sonra kullanacağımız Framework versiyonunda bir Application Pool ekliyoruz
Bizim servisimiz .Net Framework 4.0 kullandığı için uygulama havuzumuz Framework 4.0 seçip oluşturuyoruz.
Bu uygulama havuzu içersinede bir web sitesi ekliyoruz ki yayınlayacağımız servisimizi içersine yerleştirebilelim 🙂
Bu websitesinin yayınlanacağı fiziksel adresi seçmemiz gerekiyor.
Web sitesini ekledikten sonra ve fiziksel yolunu belirttikten sonra eklediğimiz web sitesine bir Application (uygulama) ekliyoruz.
Uygulamamız içinde aynı şekilde bir fiziksel yol seçtikten sonra yayına hazırız.
Artık servisimiz yayına hazır tek yapmamız gereken server in adresini yazmak ve belirttiğimiz servisin klasör adı ve dosya adını yazıp servisimizi görüntülemek 😉
http://serveradres veya ip adresi/ServisKlasoru/Service.svc
Umarım yararlı olur
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar
WCF Service nedir konusu üzerinde bir kaç basit açıklama yapmak istiyorum. Bilindiği gibi microsoft bugüne kadar dağıtık uygulamalarının (Distrubuted Applications) geliştirilebilmesi için .Net Remoting, XML Web Servisleri, MSMQ,COM+ gibi sistemleri geliştirmiştir. WCF Service de temel olarak bu sistemlerin hepsinin yeteneklerine sahip ve tam SOA (Service Oriented Architecture – Servis Yönelimli Mimari) desteü, sağlayan güçlü bir Framework API si olarak açıklanabilir.
WCF iki önemli özellik ile birlikte karşımıza çıkmakta: bunlardan birincisi Microsoft tarafındaki servislerin farklı platformlar tarafından ele alınabilmesidir (Interoperability) . Böylece karmaşık .Net tiplerini özel olarak Java ,Com gibi modelleri destekleyen platformlara dağıtabiliriz. Bu yüzdende Linuz ,Unix gibi sistemler servislerimizin birer tüketicisi olabilirler.
İkinci özellik ise Windows kısmında yapılan dağıtık modeller arasında var olacak olan entegrasyonlarının tek bir çatı altında toplanabilmesidir. Bu özellik dışında WCF Service , CLR tiplerini birer servis olarak sunabilmemizi ve servisleri birer CLR tipi olarak kullanabilmemizi sağlayan bir mimari sunmaktadır.
WCF Service ‘e aynı makine içinde aynı process te yer alan farklı bir Application Domain üzerinden ,aynı makinede yer alan farklı bir process içindeki farklı Application Domain üzerinden , farklı bir makinedeki process içinde yer alan Application Domain üzerinden ulaşabiliriz. Client’ lar hangi Application Domain üzerinde olursa olsunlar servis ile olan iletişimlerini proxy nesnesi üzerinden sağlamak zorundadırlar.
İngilizce kaynaklarda WCF Service ‘in ABC sinden sıkça bahsedilmektedir. Bu ABC nedir alfabemi diye sorarsanız değil 😀 ABC Addresses Bindings Contracts anlamına gelen ve WCF in çekirdeğinde yer alan önemli kavramlardır.
Addresses : Bulunan her servis benzersiz bir adrese sahip olmalıdır Özellikle bir servis adresi servisin teri taşıma protokolü bilgilerinden oluşmalıdır. Servis yeri derken kastetmeye çalıştığım şeyler aslında : Bilgisayar adı, site adı i network , iletişim portu, pipe queue, URI adları ve kesin bir path adresi olarak sıralanabilir. Burada kullanılan taşıma protokolleri ise HTTP , TCP, P2P , IPC , MSMQ olarak soralanabilir.
Contracts : Bir servisin ne iş yaptığını bilmek önemlidir. Özellikle client’ ların ihtiyaç duyduğu proxy sınıflarının yazılmasında önemli bir konudur. Bu sebeple WCF Service üzerinde tüm servisler dış ortama bir Contract sunmaktadır. Genel manada 4 tane contract tipi vardır. bunlar
Service Contract : Serviste hangi operasyonların var olduğu ile alakalı sözleşmedir.
Data Contract :Servislerden client ‘lara giden ve client ‘ lardan servise gelen veri tiplerini tanımlayan sözleşmedir. Int String gibi bilinen tipler için bu sözleşmeler Implicit yani bilinçsiz olarak hazırlanır. Ancak karmaşık tiplerde ve kendi oluşturduğumuz tiplerde Explicit olarak tanımlanmaları gerekir. Bu sayede Java vb platformlara kendi tanımladığımız sınıfı o platformların anlayacağı şekilde sunmuş oluyoruz.
Fault Contract : Servis tarafından hangi hataların fırlatılabileceğini ve bu servisi kullanan client a bu hataların nasıl aktarılacağını tanımlayan sözleşmedir.
Message Contract : Servislerin mesajları ile iletişimini sağlayan sözleşmedir.
Bindings :Bindings temek olarak servisleri ile nasıl iletişim kurulacağını tanımlamak için kullanılırlar. Bir bindings tip transport type , protocok ve data encoding bilgilerini bildirir. Bu bilgiler aslında servis yönelimli mimari modelde kullanılabilecek olan senaryolar düşünülerek oluşturulurlar bu yüzdende WCF bu önceden bilinen senaryoları kullanabilmek için gerekli bağlayıcı tipleri önceden bildirmiştir bunlar :
| Binding Tipi | KonfigurasyonElementi | Taşıma Çeşidi(Transport Type) | Veri Çözümlemesi(Data Encoding) | PlatformDesteği
(Interoperability) |
| BasicHttpBinding | <basicHttpBinding> | HTTP / HTTPS | Text | Var |
| NetTcpBinding | <netTcpBinding> | TCP | Binary | Yok |
| NetPeerTcpBinding | <netPeerTcpBinding> | P2P | Binary | Yok |
| NetNamedPipeBinding | <netNamedPipeBinding> | IPC | Binary | Yok |
| WSHttpBinding | <wsHttpBinding> | HTTP/HTTPS | Text/MTOM | Var |
| WSFederationBinding | <wsFederationHttpBinding> | HTTP/HTTPS | Text/MTOM | Var |
| NetMsmqBinding | <netMsmqBinding> | MSMQ | Binary | Yok |
| MsmqIntegrationBinding | <msmqIntegrationBinding> | MSMQ | Binary | Var |
| WSDualHttpBinding | <wsDualHttpBinding> | HTTP | Text/MTOM | Var |
Buradaki tiplerden hangisini seçeceğimiz, geliştireceğimiz SOA (Service Oriented Architecture) modelindeki ihtiyaçlarımız doğrultusunda belirlenebilirler.
Şimdi isterseniz bir WCF Service projesi açarak inceleyelim.
WCF Service projesi açtığımızda bizi karşılayan önemli 3 dosya vardır bunlar IService.cs ,Service.cs ,web.config dosyalarıdır bu dosyalarda neler var bir bakalım.
IService.cs
Bu interface servis içersinde kullanılacak olan metotları property leri ve bunların contractlarının belirtildiği dosyadır 😉
| using System;using System.Collections.Generic;
using System.Linq; using System.Runtime.Serialization; using System.ServiceModel; using System.ServiceModel.Web; using System.Text; namespace WcfService1 { // NOTE: You can use the “Rename” command on the “Refactor” menu to change the interface name “IService1” in both code and config file together. [ServiceContract] public interface IService1 { [OperationContract] string GetData(int value); [OperationContract] CompositeType GetDataUsingDataContract(CompositeType composite); // TODO: Add your service operations here } // Use a data contract as illustrated in the sample below to add composite types to service operations. [DataContract] public class CompositeType { bool boolValue = true; string stringValue = “Hello “; [DataMember] public bool BoolValue { get { return boolValue; } set { boolValue = value; } } [DataMember] public string StringValue { get { return stringValue; } set { stringValue = value; } } } }
|
Service.cs
Service.cs ise işlemlerimizin IService.cs dosyasındaki gibi tanımlanmış olan metotlar içersine yazacağımız dosyamızdır.
| using System;using System.Collections.Generic;
using System.Linq; using System.Runtime.Serialization; using System.ServiceModel; using System.ServiceModel.Web; using System.Text; namespace WcfService1 { // NOTE: You can use the “Rename” command on the “Refactor” menu to change the class name “Service1” in code, svc and config file together. // NOTE: In order to launch WCF Test Client for testing this service, please select Service1.svc or Service1.svc.cs at the Solution Explorer and start debugging. public class Service1 : IService1 { public string GetData(int value) { return string.Format(“You entered: {0}”, value); } public CompositeType GetDataUsingDataContract(CompositeType composite) { if (composite == null) { throw new ArgumentNullException(“composite”); } if (composite.BoolValue) { composite.StringValue += “Suffix”; } return composite; } } } |
Web.config
| <?xml version=”1.0″?><configuration>
<system.web> <compilation debug=”true” targetFramework=”4.0″ /> </system.web> <system.serviceModel> <behaviors> <serviceBehaviors> <behavior> <!– To avoid disclosing metadata information, set the value below to false before deployment –> <serviceMetadata httpGetEnabled=”true”/> <!– To receive exception details in faults for debugging purposes, set the value below to true. Set to false before deployment to avoid disclosing exception information –> <serviceDebug includeExceptionDetailInFaults=”false”/> </behavior> </serviceBehaviors> </behaviors> <serviceHostingEnvironment multipleSiteBindingsEnabled=”true” /> </system.serviceModel> <system.webServer> <modules runAllManagedModulesForAllRequests=”true”/> <!– To browse web app root directory during debugging, set the value below to true. Set to false before deployment to avoid disclosing web app folder information. –> <directoryBrowse enabled=”true”/> </system.webServer> </configuration> |
Umarım yararlı olur.
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık
If you want to learn about Microsoft technologies you can use E-Book Gallery for Microsoft Technologies 🙂
I hope that is helpful
May the knowledge be with you
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar bu yazımızda sizlere LinqToSQL nesnesini en basit şekilde nasıl kullanırız bunu göstermek istiyorum. Öncelikle LinqToSQL nesnesini kullanabilmek için ilk yapmamız gereken şey projemiz içersine bu nesneyi eklemektir.
Bu nesneyi eklediğimizde ve Server Explorer üzerinde ekliyeceğimiz bir veritabanı varsa buradan tabloları sürükleyip bıraktığımızda kendisi otomatik olarak bu tablolar ile alakalı bazı class ları oluşturur bize sadece kullanmak kalır 😉
Bu işlemi tamamladıktan sonra geldi sıra kod yazma işlemine acaba bu LinqToSQL den nasıl veri çekip form üzerindeki nesnelerde gösterebiliriz.
Select sorgusu nasıl yapılır ?
Select işlemini farklı şekillerde yapabilirsiniz bunun bir kaç farklı yolu mevcut. Hepsinde aynı sonucu alırız yani “SELECT * FROM CATEGORIES ” sorgusunun sonucunu alırız 😉
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.Categoriesselect x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.GetTable<Category>()select x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();dataGridView1.DataSource = db.GetTable<Category>(); |
Select sorgusuna Where kriteri ekleme işlemi ?
Select sorgusune Where kriterini eklemek için yani “SELECT * FROM CATEGORIES WHERE CATEGORYID = 1” sorgusunun LinqToSQL de yazılması işlemide şu şekillerde olabilir.
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.Categorieswhere x.CategoryID ==1select x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.GetTable<Category>()where x.CategoryName.StartsWith(“B”)select x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
Gelen sorguyu listeleme işlemi yani Order By anahtar kelimesinin yaptığı işi nasıl yapacağız şimdi kısa bir kodla bunu görelim 😉
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.GetTable<Category>()where x.CategoryName.StartsWith(“B”)orderby x.CategoryID ascendingselect x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
| NorthwindDataContext db = new NorthwindDataContext();var sonuc = from x in db.Categorieswhere x.CategoryName.StartsWith(“B”)orderby x.CategoryID descendingselect x;dataGridView1.DataSource = sonuc; |
Bu kodlar sadece select için kullanabileceğimiz basit kodlar. Bir sonraki yazıda Inner Join, Left, Right Join gibi yapıların nasıl kullanılabileceğine bakacağız.
Umarım Yararlı Olur
Bilgiyle Kalın.
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar bu yazımda sizlere Javascript ile yapılabilen çok yararlı bir o kadar performanslı hep görüp acaba nasıl dediğimiz bir yapıyı anlatmaya çalışacağım…
XML HTTP REQUEST Javascript ile herhangi bir server’a http request yapmanıza olanak veren guzel bir objedir. Gelen cevabı parse edip sayfadaki bazi öğeleri değistirebilir ve sayfa refresh olmadan bir cok şey yapilabilir. Yani işin kısası Postback olmadan bilgileri çekebilme işlemini gerçekleştirmemize yardımcı oluyor. Örnek olarak Google da yazdığımız bir harf tamamlanarak öneriler halinde geliyor. Sayfanın yenilendiğini görmüyoruz sadece önerilerin belirdiği gözlemleniyor ama bu verilerde bir veritabanından geliyor o derece hızlı 😉
Bu teknolojiyi Internet Explorer, Mozilla Firefox,Opera ve Safari destekliyor.Xml Http Request İnternet Explorer ‘da ActiveX Control , Firefox ‘ta ise DOM (Document Object Model)’ in bizzat parçasidir. Internet Explorer 7’ den itibaren native olarak desteklenmektedir. Bu sayede de artik ActiveX ‘i kapatilmis browserlarda dahi calisabilmektedir.
Bu yapının avantajlarını şöyle sıralayabilirim :
• En önemli artısı, sayfa yenilenmediği için değişken olmayan diğer kısımların sunucuda yeniden işlenip sunucuyu yorması engellenir;
• Kullanıcıda tekrar yüklenmediğinden bant genişliği boşa harcanmaz, aynı zamanda kullanıcı tarafında sayfalarda daha hızlı işlem yapılır.
• Sayfayı yenilenmeden içeriğimizi alıyor olmamız, web uygulamamıza bir masaüstü uygulama görünümü katar.
• Web uygulamalarının tek sıkıntısı, hızlı ve pratik çalışamıyor olmanızdır. Web yazılımları masaüstündeki yazılımlar gibi pratik kullanılan şeyler olmalıdır
• XMLHttpRequest aslında javascript ile sunulmuş bir kolaylıktır. Web sitesinin eş zamanlı olarak arka planda çalışan olaylarını takip eder. XML CSS ve javascript ile sonucun anında görülmesini sağlar.
• XMLHttpRequest istemci tarafında (Client Side) çalışır. Birden fazla asenkron web sayfasına postback ve yenileme yapmadan istekte bulunabilir ve gelen cevapları istekte bulunanlara iletir.
ONREADYSTATECHANGE
Sunucuya bir istek gönderilmesinden sonra, sunucudan dönen veriyi alabilecek bir işleve ihtiyacımız var. onreadystatechange özelliği sunucunun yanıtını işleyecek olan fonksiyonu tutar.
Aşağıdaki kod hem boş bir fonksiyon tanımlar hemde onreadystatechange özelliğini ayarlar
| xmlHttp.onreadystatechange=function(){ // Buraya kod yazacağız} |
READYSTATE ÖZELLİĞİ
Sunucu yanıtının durumunu tutar. readyState her değiştiğinde onreadystatechange fonksiyonu çalıştırılır. Sunucudan gelen yanıtın tamamlandığını (veriyi alabileceğimiz durumu) kontrol etmek için onreadystatechange işlevimize bir If ifadesi ekleyeceğiz:
| xmlHttp.onreadystatechange=function(){ if(xmlHttp.readyState==4)
{ // Veriyi sunucu yanıtından al } |
RESPONSETEXT ÖZELLİĞİ
Sunucudan gelen veri responseText özelliği ile alınabilir.
Kodumuzda “time” form değişkenimizin değerini responseText değerine eşitleyeceğiz:
| xmlHttp.onreadystatechange=function(){
if(xmlHttp.readyState==4) { document.myForm.time.value=xmlHttp.responseText; } |
XMLHttpRequest nesnesini etkin şekilde kullanmanın 2 yolu mevcut:
Send the Request
Bu yöntem bir XMLHttpRequest nesnesi yaratıp olayları dinlemesi için atamaktır.
Basit olarak bir xhr nesnesi yaratıyoruz:
| var xhr = new XMLHttpRequest(); |
Daha sonra oluşturduğumuz nesneyi onreadystatechange ile olayları dinlemesi için görevlendirmek:
| xhr.onreadystatechange = myCallback; |
Ardından open() metodunu çağırıyoruz.
| xhr.open(‘GET’, ‘somefile.txt’, true); |
ilk parametre HTTPRequest tipini belirler (GET,POST,HEAD,……) Get ve Post en sık kullanılanlardır. Get deyimini istekle birlikte çok fazla data göndermemiz gerekmiyorsa kullanırız. Bunun aksi durumlarda POST kullanırız.
İkinci parametre bizim istekte bulunduğumuz URL dir. Örnekte belirtilen bir text dosyasıdır sayfamızla aynı adres içerisinde bulunur.
Son parametremizde isteğin boolean değerdir isteğin eş zamanlı olmaması durumunu true veya false değer ile belirler.
Son adım olarak isteği göndermektir.
| xhr.send(”); |
Send() metodu istekle birlikte herhangi bir datayıda içerebilir. Get ile gönderilen isteklerde bu boş bir stringdir çünkü data URL olarak belirttiğimiz dosya yada adrestedir. POST ile gönderilen isteklerde bir query string mevcuttur key=value&key2=value2.
Bu noktada istek gönderilir ve kodlar diğer bir göreve atanabilir. Callback fonksiyonu isteğimizim serverdan geri gelmesi ile çağırılır.
Process the Response
Olay dinleyici cevap geldiğinde uyarır ve kodlarımız gelen cevap ile yararlı işler yapar her gelen cevabı boşa kontrol ve ya işleme sokmak zorunda kalmayız.
Readystatechange olayı ile bir dinleyici yerleştirdik XHR nesnesinin readystate özelliğini çağırdık. Readystatechange olayı çalıştığında her zaman değişen bir özelliktir .
Readystate özelliği şu değerleri takip eder
0—uninitialized
1—loading
2—loaded
3—interactive
4—complete = istek geri geldi ve işlendi.
Readystate özelliğini 4 olarak ayarladığımızda bunun anlamı istek geri geldi ve işleme girdi demektir. 4 özelliği sadece bununlada kalmayarak HTTP istek durum kodlarınıda inceler. Olmayan bir URL gönderildiğinde alınadan HTTP istek kodu 404 (Dosya bulunamadı) hatasıdır.
Eğer dönen durum kodu 200 (ok ) ise bu geçerli bir adres bulunduğunu XHR nesnesinin çalışabileceğini belirtir.
| function myCallback() {if (xhr.readyState < 4) {
return; // not ready yet } if (xhr.status !== 200) { alert(‘Error!’); // the HTTP status code is not OK return; } // all is fine, do the work alert(xhr.responseText); } |
Önce istekte bulunduğumuz sayfayı yeni içerik olarak almış olacağız ve bunu ister sayfada görüntüleyebilir istersekte bir takım hesaplamalarda kullanabiliriz.
Hadi bununla ilgili bir uygulama yapalım kafalarda nasıl çalışır bu sorusu olmasın 😉
XMLHTTP REQUEST yöntemiyle databasede bulunan kategorilere ait ürünleri hızlı bir biçimde ekranda görüntüleyeceğiz.
Öncelikle XmlHttpRequest nesnemizi yaratmak için bir function yazıyoruz.
Daha sonra oluşturduğumuz bu nesneye get ile parametre yollayabileceğimiz ve geri dönüş sağlayabileceğimiz başka bir function daha yazıyoruz.
Daha sonra Handler ile istekte bulunduğumuz ürün grubunun kategori id sini birlikte yollayabileceğimiz başka bir function daha yazıyoruz.
Sayfamızın CodeBehind kısmındada Repeater nesnesi ile databasedeki “Categories” tablosundaki kategori isimlerini buton nesneleri ile birlikte oluşturuyoruz.
Son olarak sayfamızı görüntülediğimizde hem butonlarla bir seçim yapabiliyoruz hemde Dropdown menü ile istediğimiz Kategoriye ait ürünleri görüntüleyebiliyoruz.
Hiç beklemeden sanki masaüstü uygulamasıymışcasına hızlı ve pratik
Umarım Yararlı olur 😉
M.Zeki Osmancık
Projemize kaldığımız yerden devam ediyoruz 😀
Kaydet işleminden farklı olarak mevcut olan kaydı düzenlemek için düzenleme butonumuzun Click olayına ilgili kodları yazıyoruz.
| protected void Button2_Click(object sender, EventArgs e){
xmlDoc = new XmlDocument(); xmlDoc.Load(dosya); XmlNode secilen = xmlDoc.SelectSingleNode(“Kisiler/Kisi[Ad='” + ListBox1.Text + “‘]”); secilen[“Ad”].InnerText = TextBox1.Text; secilen[“Soyad”].InnerText = TextBox2.Text; secilen[“Telefon”].InnerText = TextBox3.Text; xmlDoc.Save(dosya); TextBox1.Text = “”; TextBox2.Text = “”; TextBox3.Text = “”; TelefonlariYukle(); } |
Farklı bir işlem yapmadık aslında. XmlNode iledüğümü belirledik ve InnerText ile o düğüm içersinde var olan veriyi almış olduk. Yeni değerleride yine InnerText ile yerine yazmış olduk. Bütün işlemleri element içersindeki düğümlerdeki bilgiler ile yaptık yeni kayıt için yeni düğümler ekledik mevcut düğümler ekledik. Silme işlemi içinde tabiki düğüm silmemiz gerekecek bunun içinde Sil butonuna…
| protected void Button3_Click(object sender, EventArgs e){
xmlDoc = new XmlDocument(); xmlDoc.Load(dosya); XmlNode secilen = xmlDoc.SelectSingleNode(“Kisiler/Kisi[Ad='” + ListBox1.Text + “‘]”); xmlDoc.DocumentElement.RemoveChild(secilen); xmlDoc.Save(dosya); TextBox1.Text = “”; TextBox2.Text = “”; TextBox3.Text = “”; TelefonlariYukle(); } |
RemoveChild ile ChildNode dediğimiz seçilen düğümü silme işlemini gerçekleştirebiliyoruz.
Peki 3 temel işlemimiz bitti birde bu Xml sayfası içersinde arama yapmak istersek ?
Bunun içinde en alt kısma yerleştirdiğimiz Textbox ve Button ile bu işi çözebiliriz . Bu işlem içinde …
| protected void Button4_Click(object sender, EventArgs e){
ListBox1.Items.Clear(); XPathDocument xp = new XPathDocument(dosya); XPathNavigator xn = xp.CreateNavigator(); string sorgu = “Kisiler/Kisi[Ad='”+TextBox4.Text+”‘]/Ad”; XPathNodeIterator ni = xn.Select(sorgu); while (ni.MoveNext()) { ListBox1.Items.Add(ni.Current.ToString()); } } |
İşte Xml i veritabanı olarak kullanarak yaptığımız çok basit bir telefon defteri 😉
Güle Güle kullanın 😀
Projeyi İndirebilmek için Tıklayın!!
Bilgiyle Kalın …
M.Zeki Osmancık
Bir önceki yazının devamı olarak bu yazımızdada projemizi geliştirmeye devam ediyoruz.
Listbox a kayıtlarımızı ekledikten sonra listbox üzerinde bir kaydı seçtiğimizde bilgilerin ilgili textbox lara yazılmasını istiyoruz bunun içinde Listbox kontrolünün SelectedIndexChanged olayına ilgili kodları yazıyoruz.
| protected void ListBox1_SelectedIndexChanged(object sender, EventArgs e){xmlDoc = new XmlDocument();
xmlDoc.Load(dosya); XmlNode secilen = xmlDoc.SelectSingleNode(“Kisiler/Kisi[Ad='” + ListBox1.Text + “‘]”); TextBox1.Text = secilen[“Ad”].InnerText; TextBox2.Text = secilen[“Soyad”].InnerText; TextBox3.Text = secilen[“Telefon”].InnerText; } |
Bu işlemden sonra projemizde bir adım daha atmış oluyoruz ve her kaydı seçtiğimizde o kayıtla ilgili tüm bilgiler ilgili textboxlara yazılıyor. Bu bize Update işleminde çok büyük kolaylık sağlayacak.
İlk olarak Kaydet butonunu işlevine kavuşturalım. Ve buton1 in Click olayına ilgili kodları yazalım.
| protected void Button1_Click(object sender, EventArgs e){xmlDoc = new XmlDocument();
xmlDoc.Load(dosya); XmlElement xe = xmlDoc.CreateElement(“Kisi”); XmlNode ad = xmlDoc.CreateNode(XmlNodeType.Element,”Ad”,””); XmlNode sAd = xmlDoc.CreateNode(XmlNodeType.Element, “Soyad”, “”); XmlNode tel = xmlDoc.CreateNode(XmlNodeType.Element, “Telefon”, “”); XmlAttribute xa = xmlDoc.CreateAttribute(“Tur”); xa.Value = “Cep”; tel.Attributes.Append(xa); ad.InnerText = TextBox1.Text; sAd.InnerText = TextBox2.Text; tel.InnerText = TextBox3.Text; xe.AppendChild(ad); xe.AppendChild(sAd); xe.AppendChild(tel); xmlDoc.DocumentElement.AppendChild(xe); xmlDoc.Save(dosya); TextBox1.Text = “”; TextBox2.Text = “”; TextBox3.Text = “”; TelefonlariYukle(); } |
XmlElement: Xml dosyası içersinde bulunan bir elemanı temsil eder.
XmlNode: Eleman içersindeki her bir düğümü temsil eder.
XmlAttribute : Düğümlerin sahip olduğu özellikleri temsil eder.
Görüldüğü üzere Xml dosyamızı bir database gibi kullanarak kayıtları görüntüleyip yeni kayıtları Xml üzerine yazabiliyoruz.
Bilgiyle Kalın…
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar bir önceki yazımızda XML nedir nasıl kullanılır ile alakalı bilgi vermiştik.Bu yazımızda sizlerle C# ile Xml ortak yapımı bir proje yapacağız. Bu web projemizde Xml dosyasını bir database gibi kullanarak kayıt yapacağız, kayıt okuyup, sileceğiz.
Öncelikle resimdeki gibi 4 TextBox , 4 buton, 1 Listbox dan oluşan formu tasarlıyoruz.
Bu formu tasarladıktan sonra projemizle birlikte kullanacağımız Xml dosyamızı yaratarak içersindeki düğümleri oluşturmamız gerekiyor.
Bu xml dosyası bizim veritabanımız olacak.
Genel hazırlıkları tamamladıktan sonra kodlama kısmına geçelim. İlk olarak bilmemiz gereken bir nesnemiz var XMLDocument nesnesi bu nesne xml dosyasını önbellek üzerinde çalışılabilir hale getirerek işimizi kolaylaştırır.Önce bu nesneyi global seviyede tanımlayarak başlayalım.
| XmlDocument xmlDoc; |
Bu nesneden sonra yine tüm proje içersinde kullanabilecek bir değişken olan xml dosya yolunu tutacağımız bir string değişken tanımlayarak sayfanın yüklenmesi sırasında bu yolu değişkene atamalıyız.
| dosya = Server.MapPath(“Telefon.xml”); |
Dosya değişkenine yolu atadıktan sonra XML dosyamız üzerindeki kayıtları okuyarak Listbox nesnemiz üzerine yazdıracak bir metot yazalım.
| void TelefonlariYukle(){ListBox1.Items.Clear();
XPathDocument xp = new XPathDocument(dosya); XPathNavigator xn = xp.CreateNavigator(); string sorgu = “Kisiler/Kisi/Ad”; XPathNodeIterator ni = xn.Select(sorgu); while (ni.MoveNext()) { ListBox1.Items.Add(ni.Current.ToString()); } } |
XPathDocument : Xpath data modeli kullanılan okuma yöntemlerinde Xml dosyalarından daha hızlı okuma sağlar.
XPathNavigator : Verilerin üzerinde bir izleme oluşturur ve XML belgesi içinde bu izlenecek olanları görüntüler.
XPathNoteIterator:Seçilen düğümler üzerinde bir yineleme sağlar.
Bu işlemi yaptıktan sonra listbox nesnesi üzerine Xml dosyası üzerindeki Ad düğümüne yazılmış kayıtlar tek tek gelecektir.
Bu kadar değil devam edecek 😉
Bilgiyle Kalın…
M.Zeki Osmancık
Merhaba arkadaşlar bir önceki yazımızda sayfamızı bir bütün olarak nasıl cache leyebileceğimizi gördük . Bu yazımızda ise senaryomuz farklı . Bir e-ticaret sitemizin olduğunu varsayalım ve bu sayfa üzerinde birden fazla alan bulunmakta kategoriler, markalar, yeni ürünler , indirimli ürünler gibi ayrı ayrı ama hepsi veritabanından gelen veriler bulunmakta. Bu sayfamızı bütün olarak cache e koyduğumuzda ürünlerde indirimli ürünler gibi sürekli değişebilirliği bulunan alanlarda aynı cache içersinde bulunacağından değişiklikler kullanıcılara yansımayacaktır. Peki nasıl olacak bu iş ?
Biz sayfamız içersinde değişmeyecek alanlarımızın olduğunu biliyoruz örneğin kategoriler markalar gibi alanlar bunlar kolay kolay değişmez yada güncellenmez. Sayfayı komple cache işlemine almaktansa sadece bu alanların doldurulduğu DataTable nesnesini cache işlemine alsak yani sadece sayfada istediğimiz alanları cache işlemine dahil etsek süper olmaz mı ? Tıpkı aşağıdaki resimdeki alanlar gibi.
İşte bu işlemide data cache ile yapabiliriz kullanımı OutputCache den biraz farklı ama eminimki seveceksiniz. Bu işlem için DataTable döndüren bir property e ihtiyacım olacak bu property içersinde bilgileri alıp cache işlemine dahil edeceğiz.
Property ‘miz hazır artık içersine bir Datable gönderdiğimizde içersinde cache işlemini yaparak tekrar cache lenmiş datatable döndürecek. Bu property i hazırladıktan sonra işimiz çok kolay sadece en basit olarak datalarımızı veritabanından çekmek kalıyor.
Datamızı çekerken bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum öncelikle MyData boşmu diye kontrol ettikten sonra bağlantımızı kurup sorgumuzu yollayıp verilerimizi alıyoruz ve Datatable ile karşıladığımız verilerimizi MyData ya atıyoruz. Ardından Repeater nesnemizin DataSource ‘ una MyData yı verdiğimizde cachelenmiş veri nesnemizin veri kaynağı olarak belirleniyor ve belirtilen süre içerisinde bu veriler diğer alanları etkilemeyecek şekilde cache işlemine dahil edilmiş oluyor. Fakat bu işlemi uyguladığımızda eğer veritabanında değişiklik olursa ve belirttiğimiz cache süresi bitmeden sayfaya istekte bulunursak görünürde bilgiler hiç güncellenmiyormuş gibi görünecek çünkü MyData içersinde veriyi cache işlemine dahil ederken kullandığımız Cache.NoAbsoluteExpriration deyimi cache süresinde kayma yapar.
Yani cache süremizi 30 dakika olarak düşünürsek ilk sayfa için istekte bulunulduğunda datamız cache lenecek daha sonra 30 dakika hiç istek olmazsa veritabanından yeni verileri çekerek yeni bir cache oluşturacak. Peki ya bu 30 dakika dolmadan 15. Ci dakikada bir istekte bulunulursa o zaman ne oluyor ? o zamanda “sliding” yani kaydirma işlemi yapılarak istekte bulunulduğu dakikaya bir 30 dakika daha ekleyerek cache süresini uzatıyor. Yani 12:00 da istekte bulunulan sayfada cache yenileme süresi 12:30 oalcaktır fakat 12:15 de tekrar bir istekte bulunulduğunda cache in yenilenme süresi 12:45 olarak değişecektir.
Bu yöntemden başka yöntemlerde var. Biz MyData içersine datatable gönderdiğimizde içerdeki işlemler sırasında eğer NoAbsoulateExpiration değilde NoSlidingExpiration kullanırsak bu kez bizim sayfa isteklerimizi dikkate almadan sadece belirttiğimiz cache süresinin bitmesini bekleyecek ve süre bitiminde cache işlemini yeniler.
Böylelikle sayfamız içersinde belirttiğimiz üzere birden fazla database ile ilgili bölüm olsada biz sadece Kategoriler bölümünü yada sadece markalar bölümünü Cache işlemine dahil etmiş olacağız bu bilgi için tekrar tekrar DB ye bağlanmak zorunda kalmayacağız.
Umarım yararlı olur. Görüşmek üzere.
Bilgiyle Kalın…
M. Zeki Osmancık
Merhaba Arkadaşlar
Bu yazımda sizlere ASP.Net ile dinamik web siteleri yaparken performansı etkileyecek bir yapıdan bahsetmek istiyorum. Genellikle bu tip web sayfalarında veriler veritabanından çekilir. Bir sayfada, her seferinde veritabanına bağlanmak ve özellikle farklı tablolardan veri çekiyorsak, performansı önemli derecede etkiler .Herseferinde veritabanına gidip farklı tabloları bulup verileri web sayfası üzerine çekmek sayfayı yavaşlatır kullanıcıyı usandırır. Yavaş bir web kullanıcı üzerinde negatif bir etki yaratır. Bunun için ne yapmak gerekiyor peki ?
Sayfalarımızda bulunan verinin güncellenme sıklığına göre belirli bir süre tüm verileri Cache işlemine tabi tutsak ve kullanıcı sayfayı çağırdığında her seferinde veritabanına bağlanmaktansa cache te var olan veriyi göstersek çok daha performanslı olmazmı ? Belirtilen süre bittiğinde ise 1 sefer gidip veritabanından bilgileri alıp tekrar cache içersine doldurduğumuzda tadından yenmez . 😀
Peki sayfamızı Cache dediğimiz yapı içersine almak için ne yapmak gerekiyor ?
Yapmamız gereken sadece aspx sayfamızın ilk satırlarına yukardaki yapı gibi
<%@ OutputCache Duration=”30″ VaryByParam=”none” %> kodunu eklemek olacak böylelikle sayfamız outputcache ile komple cache işlemine tabi olacak ve Duration kısmında belirttiğimiz saniye cinsinden süre kadar cache de kalacak. Sizde bir sayfa üzerine basitçe veritabanından veri çekerek bu işlemi uygulayın ve veritabanını güncelledikten sonra sayfanızıda güncelleyin verdiğiniz Duration süresi boyunca sürekli güncellemeden önceki bilgiler gelecek.Duration süresi bittikten sonra tekrar veritabanına bağlanarak tekrar bir cache yapacaktır. Bunu sizin de yapmanızı istedim çünkü etkisini mutlaka görmelisiniz.
Senaryomuz şu olsun : Diyelimki biraz önce belirttiğim sayfanız üzerine çektiğiniz bilgi ürün kategorileri olsun. Bu kategoriler hangi sıklıkla güncellenir? Ancak yeni bir ürün grubu geldiğinde değilmi ? Buna göre sayfa üzerinde sürekli veritabanına bağlanıp güncel kategori bilgileri ile dönmesinin bir anlamı olmaz. Bu sayfayı 1 günlük cache işlemine aldığımızda ilk kullanıcı sayfayı açtığında veriler cache atılacak daha sonra tüm gün veritabanına bağlanmayacak SqlServer için ne kadar rahatlatıcı değilmi ?J
Kategorilerin olduğu sayfayı cache e attık çok güzel! Birde bu kategorilere tıkladığımzda o kategoriye ait olan ürünleri gösteren bir Ürünler sayfamız olsa ve QueryString ile gelen kategoriID si ne göre ürünleri gösterse ve bu ürünler sayfasınıda Cache atmak istesek aynı işlemi uygulasak ????
Belirttiğimiz süre içersinde hangi kategoriye tıklarsak tıklayalım hep aynı kategoriye ait ürünler görülecektir.
Bu sorunuda <%@ OutputCache Duration=”30″ VaryByParam=”CatID” %> kodu içersinde belirttiğimiz VarybyParam değeri ile düzenleyebiliyoruz. Bu değer bize cache işleminin hangi parametrelere göre yapılacağını belirttiğimiz bir değer. Buna göre VaryByParam değerine querystring deki kategoriID sini taşıyan parametreyi verirsem kategoriler sayfasında kategorilerden hangisine tıklarsam tıklayayım diğer sayfadaki cache işlemi o kategoriID sine göre düzenlenerek bize farklı kategorilerdeki ürünlerinde görüntülenmesini sağlayacaktır.
Her zaman kategori bilgisini farklı sayfadan göndermeyebiliriz. Bir sayfa içersinde bir dropdownlist içersine listelenmiş kategori bilgileri ilede aynı sayfa üzerinde ilgili ürünleri listelediğimizi varsayarsak. Aynı yöntemle yapmaya kalkarsak yine sorun çıkacaktır çünkü burada parametre olarak querystring kullanmıyoruz bir kontrol kullanıyoruz. Bu kez ise VaryByParam yerine VaryByControl kullanıyoruz. <%@ OutputCache Duration=”30″ VaryByControl=”DropDownList1″ %>
Parametrenin hangi değere göre cache işlemine gireceğini değeri nereden alacağını belirtmiş oluyoruz. Böylece aynı sayfa içersinde bulunan controllerin durumuna görede cache işlemini şekillendirmiş oluyoruz.
Gelin biraz işin içine , işin dibine , işin altında yatan koca ayzberge (iceberg) bakalım 😀
OutputCacheModule ASP.Net içersinde bir HTTP Modul olarak implement olmuştur ve System.Web.Caching namespace i içersinde yer alır. Bu modül sayfa içersindeki isteklerin yaşam alanı içersinde gerçekleşecek olan olayları dinler ve ilgili bir olay(event) çalışırsa harekete geçer.HTTPModule OutputCacheModule’ e , ResolveRequestCache ve UpdateRequestCache olayları ile katkıda bulunur. ResolveRequestCache olayı tetiklendiğinde, modul gelen isteğin sonucunda dönecek olan sayfanın outputcache dahilinde olup olmadığına karar verir. Eğer cache işlemi varsa cache version bilgisi döner,cache bilgisi yoksa sayfa normal render edilir. Geriye dönen cache bilgisine göre UpdateCacheModule çalışır. Bu modül çalıştığı zaman ise render edilen sayfa cache işlemine alınır.
Aşağıdaki diagram outputcachemodülünün çalışmasıyla ilgili bir fikir verecektir.
Başka yazılarda tekrar görüşmek üzere
Bilgiyle Kalın…
M.Zeki Osmancık