SOLID OOP Prensipleri
Merhaba arkadaşlar
Bu yazımda sizlerle OOP yazarken dikkat etmemiz gereken OOP yi gerçek anlamıyla programlarımıza veya web sitelerimize uygulama aşamasında nelere dikkat etmeliyiz bu konyu işleyen SOLID OOP Prensipleri ile ilgili küçük bir bilgilendirme yapacağım
OOP yi herkes bilir az çok anlatır veya basit yöntemlerle uygular yada uyguladığını sanar. Halbuki OOP programlama yaparken bir takım prensipler uygulanmalıdır. Bu prensiplerin baş harflerinden oluşan bir keyword var elimizde. SOLID…
Solid 5 ayrı prensibin birleşmiş halidir ve OOP yaparken uygulamamız gereken kurallardan bahsederler. Hadi bakalım bu akrostiş şiir tadındaki prensipler neymiş görelim:
1- Single Responsibility Principle
2- Open/Closed Principle
3- Liskov’s Substitution Principle
4- Interface Sergregation Principle
5- Dependency Inversion Principle
İlk madde ile başlayalım küçük açıklamalar yapmaya.
1. Single Responsibility Principle : Bu prensibe göre bir metot, sınıf,nesne vb. yapıların yanlızca bir tane görevi olur. Bir metot, sınıf,nesne vb. değiştirmek için yanlızca bir sebebimiz olmalıdır. Birden fazla nedenimiz varsa bir yanlışlık var ve bu prensibe uymuyoruz anlamına gelir. Amaç her metot, sınıf,nesne vb. yapıya tek bir görev tek bir sorumluluk yüklemektir.
2. Open/Closed Principle : Yazmış olduğunuz metot, sınıf,nesne vb. yapılar geliştirmeye açık ancak değiştirmeye kapalı olmalıdır. Bu ne demektir peki: yazmış olduğunuz kod asla değiştirilmemelidir yanlızca üzerine eklemeler yapılmalıdır. Kodlarımızı yazarken bu şekilde dizayn etmeliyiz.
3. Liskov’s Substutions Principle : Bu prensibe göre alt sınıflardan elde ettiğiniz bir nesne ile üst sınıftan elde edilen nesne yer değiştirirse bu değişim kesinlikle ve kesinlikle aynı davranışa sahip olmalıdır. Yani örnekleyecek olursak OOP anlatırken hep bahsettiğimiz bir örnek olan CANLI sınıfımız olsun ve bu CANLI adındaki sınıfımız INSAN ve HAVYAN adlı iki sınıfa kalıtım vermiş olsun. Bu prensipte anlatılmaya çalışılan şey eğer ben bir işlemde CANLI sınıfını kullanıyorsam ve işlemlerim başarılı oluyorsa INSAN veya HAYVAN sınıfından aldığım örnekler ilede aynı işlemleri başarılı olarak gerçekleştirebilmeliyim içersinde bunu engelleyecek başka metot, sınıf,nesne vb. yapılar bulunmamalı demek istiyor.
4. Interface Sergregation Principle : Prensip olarak aynı özelliklere sahip olan sınıfları tek bir interface de toplamak sonradan o sınıfların hepsinde kesin olarak kullanılmayacak olan başka metot, sınıf,nesne vb. yapıları bu interface içersine eklemek doğru değildir. Ilk başta belki bir çözüm olabilir ama prensip olarak yanlıştır. Çözüm ise interface ‘leri parçalamaktır. Kesin olarak kullanılacak olan ortak metot, sınıf,nesne vb. yapıları ayrı ayrı interface ler içersinde toplayarak sınıflara implement etmektir.
5. Dependency Inversion Principle : Somut sınıflara olan bağımlılığı soyut sınıflar veya interface ler ile ortadan kaldırmaktır. Yani bir servis sınıfımız var ve bu servis sınıfı DB işlemleri ile ilgili işlemler gerçekleştiriyor. Başka bir A sınıfı üzerinden bu Servis sınıfına bağ kurup işlemlerimizi gerçekleştirirken ürettiğimiz A sınıfımız içersinde servis sınıfının bir çok örneği alınacak ve bir çok yerde kullanılabilecek ve kodlarımızı değiştirirken bağlı olan kısımlarda değişecek yada servis sınıfında yapılan bir değişiklik bizim servisi kullanan A sınıfımızdada değişikliklere sebep olacak . Amaç bu bağımlılığı ortadan kaldırmak ve daha güzel bir kod ortamı sağlamak.
Bu prensiplerde kod yazmak zorunlu olarak yapmanız gereken bir şey değil ama bu şekilde yazmanın tek bir amacı var daha az hata daha güzel kodlar 😀
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık